Ε5201 - ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:

Σεισμικότητα ελληνικού χώρου ‐ σεισμικές ζώνες ‐ κατανομή ελαστικών τάσεων στον ελληνικό χώρο. Ιστορική αναδρομή στις θεωρίες εξέλιξης της Γης, σύγχρονη θεωρία λιθοσφαιρικών πλακών, δημιουργία και εξέλιξη ωκεανών και ηπείρων. Σχέση της δομής του εσωτερικού της Γης με τις παρατηρούμενες δομές. Παγκόσμια τεκτονική και σεισμοί, τύποι περιθωρίων ολίσθησης λιθοσφαιρικών πλακών. Σεισμοί και ενεργός παραμόρφωση στο εσωτερικό των λιθοσφαιρικών πλακών. Ισχυροί παγκόσμιοι σεισμοί. Τεκτονική λιθοσφαιρικών πλακών στην Ανατολική Μεσόγειο. Σεισμική δραστηριότητα στον Ελλαδικό χώρο, ιστορικοί σεισμοί, σεισμικές ζώνες και χωρική κατανομή ελαστικών τάσεων. Σημαντικοί σεισμοί της ενόργανης περιόδου στον Ελλαδικό χώρο και σεισμοτεκτονικά χαρακτηριστικά αυτών.

Α. Παραδόσεις (Διαλέξεις) του μαθήματος

• ΙΣΑΓΩΓΗ
• ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
• ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ
• ΟΙ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ ΚΑΙ Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥΣ
• ΟΡΙΑ (ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ) ΠΛΑΚΩΝ
• ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΛΑΚΕΣ
• ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΓΗΣ
• ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΓΗΣ
• ΠΑΛΑΙΟΜΑΓΜΗΤΙΣΜΟΣ & ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΗΠΕΙΡΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
• ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ ΤΟΞΑ – EΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
• ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ – ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
• ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ & ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ
• ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ
• ΣΕ ΤΙ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
• ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΠΟΥ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ;
• ΣΕΙΣΜΟΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Δίνονται απαντήσεις στα ερωτήματα:

• Πώς επηρέασε η Θεωρία της Τεκτονικής Λιθοσφαιρικών Πλακών τη σημερινή μορφή της γης;
• Ποια η σχέση της θεωρίας αυτής με τους σεισμούς;
• Γιατί έχει σεισμούς η Ελλάδα;
• Τι είδους σεισμούς έχει η Ελλάδα, πού και γιατί;

Β. Ασκήσεις Πράξης και Εργαστηριακές Ασκήσεις

ΜΕΡΟΣ Α΄:
Ασκήσεις μελέτης περιθωρίων τεκτονικών πλακών

ΜΕΡΟΣ Β’:
Ασκήσεις υπολογισμού ταχύτητας τεκτονικών πλακών

ΜΕΡΟΣ Γ’:
Ασκήσεις εκτίμησης χαρακτηριστικών σεισμικότητας Ελληνικού χώρου

ΜΕΡΟΣ Δ’:
Ασκήσεις εκτίμησης σεισμοτεκτονικών χαρακτηριστικών σεισμών του Ελληνικού χώρουΕφαρμογές νόμου του Snell, υπολογισμός κρίσιμης γωνίας, γωνίας ανάκλασης, γωνίας διάθλασης, ακτινικής παραμέτρου για κύματα P, SV και SH

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ:

Οργάνωση Διδασκαλίας:

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Η διαδικασία αξιολόγησης περιλαμβάνει:

Ι. ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ -ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ (50%)

• Προφορική Εξέταση με Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων (για χαρακτηρισμό σεισμικότητας και σεισμοτεκτονικών χαρακτηριστικών, είδους και χαρακτηριστικών κίνησης πλακών με έμφαση στον Ελληνικό χώρο)

ΙΙ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (50%)

• Προφορική εξέταση με Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων (για χαρακτηρισμό σεισμικότητας και σεισμοτεκτονικών χαρακτηριστικών, είδους και χαρακτηριστικών κίνησης πλακών με έμφαση στον Ελληνικό χώρο)
• Παρουσίαση Ατομικής Εργασίας

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

• Δελήμπασης Ν.Δ. Εισαγωγή στην τεκτονική των λιθοσφαιρικών πλακών, [Κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ: 11257]
• Παπαζάχος Κ., Γ.Φ. Καρακαΐσης, Π. Μ. Χατζηδημητρίου, Εισαγωγή στη σεισμολογία, [Κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ: 11254]
• Uyeda S. Continental Drift, Sea-floor Spreading, and Plate/Plume Tectonics. International Handbook of Earthquake & Engineering Seismology, WHK. Lee, H. Kanamori, P.C. Jennings, C. Kisslinger (Eds), Elsevier Science Academic Press, Part A, 51-68.
• Stein S. and E. Klosko. Earthquake Mechanisms and Plate Tectonics, International Handbook of Earthquake & Engineering Seismology, WHK. Lee, H. Kanamori, P.C. Jennings, C. Kisslinger (Eds), Elsevier Science Academic Press, Part A, 69-80.
• Jackson J., Dan McKenzie; The relationship between plate motions and seismic moment tensors, and the rates of active deformation in the Mediterranean and Middle East, Geophysical Journal International, Volume 93, Issue 1, 1 April 1988, Pages 45–73, doi.org/10.1111/j.1365-246X.1988.tb01387.x
• Jackson J. Active Tectonics of the Aegean Region, Annual Review of Earth and Planetary Sciences 1994 22:1, 239-271
• Reilinger R., S. McClusky, D. Paradissis, S. Ergintav, P. Vernant, Geodetic constraints on the tectonic evolution of the Aegean region and strain accumulation along the Hellenic subduction zone, Tectonophysics, Volume 488, Issues 1–4, 5 June 2010, Pages 22-30, doi.org/10.1016/j.tecto.2009.05.027.
• Floyd M.A., H. Billiris D. Paradissis G. Veis A. Avallone P. Briole S. McClusky J.‐M. Nocquet K. Palamartchouk B. Parsons P. C. England, A new velocity field for Greece: Implications for the kinematics and dynamics of the Aegean, Journal of Geophysical research Solid Earth, Volume115, IssueB10, October 2010.
• McClusky S., S. Balassanian, A. Barka, C. Demir, S. Ergintav, I. Georgiev, O. Gurkan, M. Hamburger, K. Hurst, H. Kahle, K. Kastens, G. Kekelidze, R. King, V. Kotzev, O. Lenk, S. Mahmoud, A. Mishin, M. Nadariya, A. Ouzounis, D. Paradissis, Y. Peter, M. Prilepin, R. Reilinger, I. Sanli , H. Seeger, A. Tealeb, M. N. Toksöz, G. Veis. Global Positioning System constraints on plate kinematics and dynamics in the eastern Mediterranean and Caucasus. Journal of Geophysical research Solid Earth, Volume105, IssueB3, 10 March 2000, Pages 5695-5719
• Kahle H.G., M. Cocard, Y. Peter, A. Geiger, R.Reilinger, S. McClusky, R. King, A. Barka, G. Veis. The GPS strain rate field in the Aegean Sea and western Anatolia. Geophysical Research letters, Volume26, Issue16, 15 August 1999, Pages 2513-2516.
• Bird, P. (2003), An updated digital model of plate boundaries, Geochem. Geophys. Geosyst., 4, 1027, doi:10.1029/2001GC000252, 3.
• Bird P., Yan Y. Kagan; Plate-Tectonic Analysis of Shallow Seismicity: Apparent Boundary Width, Beta, Corner Magnitude, Coupled Lithosphere Thickness, and Coupling in Seven Tectonic Settings. Bulletin of the Seismological Society of America ; 94 (6): 2380–2399. doi: doi.org/10.1785/0120030107
• Stein S. & M. Wysession, 2003. An Introduction to Seismology, Earthquakes, and Earth Structure. Blackwell Publishing, 492pp.
• Makropoulos K., G. Kaviris and V. Kouskouna, 2012. An updated and extended earthquake catalogue for Greece and adjacent areas since 1900. Nat. Hazards Earth Syst. Sci., 12, 1425-1430.
• Papadimitriou P., G. Kaviris and K. Makropoulos, 2006. The Mw=6.3 2003 Lefkada Earthquake (Greece) and induced transfer changes. Tectonophysics, 423, 73-82.

Συναφή Επιστημονικά Περιοδικά:

• Bulletin of the Seismological Society of America, SSA Journals
• Geophysical Journal International, Oxford University Press
• Journal of Geophysical Research, AGU Publications
• Physics of the Earth and Planetary Interiors, Journal, Elsevier
• Tectonophysics, Journal, Elsevier
• Annals of Geophysics, INGV
• Seismological Research Letters, SSA Journals

¹ Ε.Φ.: Επισκέπτες Φοιτητές (π.χ. ERASMUS)