Ε5203 - ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΛΟΓΙΑ

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:

• Βασικές αρχές - η σε βάθος γνώση των όρων της ηφαιστειολογίας. Γίνεται αναφορά στην γεωγραφική θέση και διαχρονική εξέλιξη ηφαιστείων. Κατανομή της πρόσφατης και σημερινής ηφαιστειακής δραστηριότητας στην επιφάνεια της γης.
• Ταξινόμηση Ηφαιστείων - με βάση τα γεωτεκτονικά χαρακτηριστικά των ηφαιστείων κα τα πετρογραφικά τους γνωρίσματα,
• Ηφαιστειακές σειρές - Κατανόηση των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών των λαβών.               
  Ο σημασία και ο ρόλος που διαδραματίζουν οι πααράμετροι όπως θερμοκρασία-Πίεση – ιξώδες - ταχύτητα ροής και μορφή της λάβας).
• Λιθοσφαιρικές πλάκες και ηφαίστεια - εξέλιξη της ηφαιστειότητας σε παγκόσμια κλίμακα σύμφωνα με τη θεωρία κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών στο χρόνο και το χώρο.
• Μηχανισμός ηφαιστειακών εκρήξεων - Γίνεται αναφορά στους μηχανισμούς ανόδου του μάγματος στο εσωτερικό της γης. Εξετάζεται η διαταραχή της ισορροπίας ηφαιστειακών συστημάτων. Μηχανισμοί διάρρηξης του μάγματος και σχηματισμός εκρηκτικών στηλών.
• Τύποι ηφαιστειακών εκρήξεων - Γίνεται αναλυτική περιγραφή στους τύπους των ηφαιστειακών εκρήξεων λαμβάνοντας υπόψη διάφορα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια όπως ο τρόπος εκτίναξης ων ηφαιστειακών προϊόντων, οι διαστάσεις και το σχήμα του ηφαιστειακού οικοδομήματος, ο ρυθμός εκρηκτικής συμπεριφοράς του ηφαιστείου και ο βαθμός επικινδυνότητας.
• Μετα-ηφαιστειακά φαινόμενα - Περιγράφονται τα είδη των ηφαιστειακών προιόντων που εξέρχονται από τα ηφαίστεια όπως ατμίδες, φουμαρόλες, σολφατάρες και θερμομεταλλικές πηγές.
• Είδη ηφαιστειακών προϊόντων - Μορφολογικά χαρακτηριστικά λαβών. Πυροκλαστικά προϊόντα (ταξινόμηση, μεταφορά και απόθεση).
• Διαστημική ηφαιστειότητα. Περιπτώσεις εκδήλωσης ηφαιστειότητας σε άλλους πλανήτες. Κρυο-ηφαιστειότητα και συγκριτική μελέτη με την γήινη ηφαιστειότητα.
• Ηφαιστειότητα και Οικολογία – γίνεται αναφορά στη σχέση με τον άνθρωπο, τον πολιτισμό και το περιβάλλον).
• Επικινδυνότητα σε ηφαιστείων – παραδείγματα ηφαιστειογενών περιοχών και ο βαθμός επικινδυνότητας που παρουσιάζουν. Τρόποι διαχείρισης και αντιμετώπισης κάθε μορφής ηφαιστειακού κινδύνου.
• Ηφαίστεια ως πηγή ενέργειας – Εξετάζονται οι περιοχές που παρουσιάζουν γεωθερμικό ενδιαφέρον, ο τρόπος δημιουργίας τους και ο βαθμός εκμετάλλευσής τους.
• Ηφαίστεια στον ελλαδικό χώρο – Λεπτομερής περιγραφή των ηφαιστειακών κέντρων σε διάφορες περιοχές του ελλαδικού χώρου. Ηφαιστειακά κέντρα σε ηπειρωτικό και θαλάσσιο περιβάλλον- Ηφαίστειότητα παλαιότερη του Μειοκαίνου – Πρόσφατη ηφαιστειότητα Ενεργό ηφαιστειακό τόξο Νοτίου Αιγαίου (Ηφαίστεια Μεθάνων-Σουσακίου, Μήλου, Σαντορίνης και Κω-Νισύρου.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ:

Οργάνωση Διδασκαλίας:

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Το σύνολο των φοιτητών αξιολογείται στην ελληνική γλώσσα (υπάρχει δυνατότητα αξιολόγησης στα αγγλικά για φοιτητές Erasmus).

• Γραπτή εξέταση (70%)
• Ανάπτυξη/εξέταση του θέματος της ατομικής εργασίας (20%)
• Άσκηση πεδίου (10%)

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη περιλαμβάνει: Σημειώσεις Διδασκόντων και Ύλη που έχει αναρτηθεί στο e-class

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

• Κυριακόπουλος G. K. (2018). Ηφαιστειολογία (Επιμέλεια Κ. Κυριακόπουλος). Εκδόσεις ΕΚΠΑ.
• Peter Francis & Clive Oppenheimer. (2004). Oxford University Press.
• Robert W. Decker & Barbara B. Decker (1992). Mountains of Fire. The nature of volcanoes. Cambridge University Press.
• Encyclopedia of volcanoes, Editor-in-Chief, Haraldur Sigurdsson, University of Rhode Island, USA. Academic press
• Rittmann A, (1967). I vulcani e la loro attivita. Cappelli editore Catania, p. 395.
• Cas, R.A.F. and Wright, J.V. (1987). Volcanic successions (Modern and Ancient), London Allen and Unwin, Boston, Syd, ney, Wellingtonn p. 524

Συναφή Επιστημονικά Περιοδικά:

• Earth and Planetary Science Letters,
• Journal of Exploration Geochemistry, Elsevier
• Journal of Volcanology and Geothermal Research, Elsevier
• Geochimica et Cosmochimica Acta, Elsevier,
• Journal of the National Volcanic Group of Italy
• Journal of Geophysical research (AGU)

¹ Ε.Φ.: Επισκέπτες Φοιτητές (π.χ. ERASMUS)