Υ3201 - ΠΥΡΙΓΕΝΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ - ΜΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ
Περιεχόμενο Μαθήματος
Αποτελεί το βασικό μάθημα που διαπραγματεύεται την εκμάθηση των σπουδαιότερων πυριγενών πετρωμάτων και των κυριότερων μαγματικών διεργασιών που τα δημιουργούν. Ειδικότερα περιλαμβάνει τη συστηματική κατάταξη και γνώση των σπουδαιότερων μαγματικών πετρωμάτων, την περιγραφή των ορυκτολογικών, δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών τους και τη γνώση των βασικών φυσικοχημικών αρχών που διέπουν τη δημιουργία και την εξέλιξη τους.
Τα πετρώματα και ο κύκλος τους (Ορισμοί). Από τη Γέννηση του Σύμπαντος στη δημιουργία και εξέλιξη της Γης – Πετρολογική θεώρηση. Το εσωτερικό της Γης (Φλοιός – Μανδύας – Πυρήνας). Λιθοσφαιρικές πλάκες, μαγματισμός και ηφαιστειότητα. Σύσταση Πυριγενών Πετρωμάτων. Ταξινόμηση (γεωλογική, δομική, ορυκτολογική, πετροχημική, χημική) Πυριγενών Πετρωμάτων. Δομές πυριγενών πετρωμάτων από άποψη: βαθμού κρυστάλλωσης, μεγέθους κόκκων – δομικών μονάδων τους, μορφή (σχήμα, βαθμού ιδιομορφίας) τους, τρόπου σύνδεσης, διάταξη και προσανατολισμού τους, κατανομή και τρόπο πληρώσεως του χώρου που καταλαμβάνουν, βαθμού παραμόρφωσης ή ανακρυστάλλωσης. Το μάγμα (τι είναι, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του από άποψη ορυκτολογικής και χημικής σύστασης, περιεκτικότητας σε ομογενές τήγμα και πτητικά συστατικά, θερμοκρασίας, πυκνότητας, ιξώδους, ροής). Θερμοδυναμική μαγμάτων (εισαγωγή) – Πετρολογικός κανόνας των φάσεων. Τήξη και κρυστάλλωση. Πετρολογικά συστήματα (ενός συστατικού, δυαδικά, τριαδικά, τετραδικά) – θεωρητικό μέρος και παραδείγματα από την πετρολογία των μαγματιτών. Εξισορροπημένη και κλασματική κρυστάλλωση και τήξη, νερό και πυριτικά τήγματα, αμικτότητα μαγμάτων. Σχηματισμός μαγμάτων (πρωτογενή και παράγωγα μάγματα) – Μερική τήξη. Βασαλτικό μάγμα (προέλευση, μανδυακή εστία, μητρικά πετρώματα, Φυσικοχημικοί παράγοντες ελέγχου μερικής τήξης). Γρανιτικό μάγμα (προέλευση, μανδυακή εστία, μητρικά πετρώματα, Φυσικοχημικοί παράγοντες ελέγχου μερικής τήξης). Εξέλιξη μαγμάτων (πρωτογενή και παράγωγα μάγματα, μαγματική διαφοροποίηση, ρύπανση ή αφομοίωση, ανάμιξη μαγμάτων). Δείκτες διαφοροποίησης. Άνοδος μαγμάτων. Κρυστάλλωση μαγμάτων. Τοποθέτηση μαγμάτων (είδη μαγματικών σωμάτων). Ηφαίστεια και ηφαιστειότητα (ταξινόμηση, είδη, εκρηκτικότητα, προϊόντα, πυροκλαστικά πετρώματα). Ηφαιστειακά κέντρα παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Το ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου.
